Tükenmişlik Sendromu Nedir?
İş stresinin kişide duygusal, zihinsel ve fiziksel bitkinlik yaratması, bunun sonucunda da kişinin çalışma arkadaşlarına, kendine ve işine hizmet verdiği insanlara karşı da olumsuz duygular beslemesidir. İş stresinin aslında özel bir türüdür. Bir tür stres olduğunu söylememiz mümkündür. Günlük yaşam açısından da tarif ettiğimizde kişinin işine giderken ayaklarının geri geri gitmesi, işe gitmek istememesi, iş yerinde saatleri sayması, iş yerinde kendini çaresiz, bitkin ve yorgun hissetmesi, iş arkadaşlarına karşı alaycı tutumlar gerçekleştirmesi ya da hizmet verdiği insanlara karşı. Sık sık istifayı düşünmesi gibi karakterize olan bir yaşam yönetim zorluğudur.
Tükenmişlik Sendromu Nasıl Gelişir?
Tükenmişlik sendromu aslında son derece yavaş ve sinsi gelişen bir hastalıktır. Kişi öncelikle farkına varmaz. Tükenmişliğin ortalarına ya da sonlarına doğru kişi bu sürecin farkına varır. Belirtileri artığı zaman daha çok insanlar bunun farkına varmaya başlıyorlar. Bu belirtiler; fiziksel, duygusal ve zihinseldir.
Fiziksel belirtiler açısından baktığımızda sürekli orgun uyanma, gece uykuya dalmakta zorlanma, geçmeyen ağrılar, (bu ağrıların kaynağı bir türlü bulunamaz.) sindirim sistemi, özelikle mide ile ilgili şikayetlerde artış. Sık sık hasta olma, sık sık kişinin kendisinde bir enerji eksikliği hissetmesi gibi özellikler fiziksel boyutlarıdır.
Duygusal boyutları açısından baktığımızda da kişinin alınganlığının artması, kendini çaresiz hissetmesi, kolay öfkelenebilir hale gelmesi, başkalarından kaçmak istemesi, daha çok bir içine kapanışlık başlıyor bu süreçte. Kendisiyle ilgili özgüveninde, saygısında düşüş olması, iyi bir çalışan olduğunu düşünmemesi ve hayattan keyif almaya başlamaması da bu işin duygusal, psikolojik boyutlarıdır.
Zihinsel boyutuna baktığımız zamanda dalgınlık, kararsızlık, kişi en ufak şeylerde bile karar verememeye başlar. Özellikle işle ilgili konularda. Dalgın olma, sık sık hata yapmanın artması, eskiden kolayca yapabildiği bulmaca çözme, kitap okuma gibi dikkat ve konsantrasyon gereken etkinliklerde artık eskisi kadar başarılı olamaması, dikkatini toplayamaması. İşlerini sık sık daha sonra yaparım, yarın yaparım diye ertelemesi gibi özelliklerde bu işin zihinsel boyutudur.
Tükenmişlik Sendromu Sadece Çalışanlarda Mı Görülür?
Tükenmişlik sendromu iş hayatıyla ilgili bir kavramdır. İş stresinin özel bir türü olduğu için şu an sadece iş hayatıyla ilgili kullanılan bir fenomen. Fakat gelecekte bu konularda yapılan çalışmaların artmasıyla birlikte belki hayatın diğer alanları içinde tükenmişlik kavramını kullanmaya başlayabileceğiz. Ama şu an için sadece iş hayatıyla sınırlıdır.