Bağımlılık Nedir?
Bağımlılık tedavi edilebilir beyin hastalıklarından biridir. Kesinlikle ahlaki bir sorun değildir. Bu sorun, çok yönlü, kişiye özel tedavi yöntemleriyle ortadan kaldırılabilen bir sağlık sorundur. Bu sadece kişinin değil ailenin ve toplumun da yaşadığı bir sorundur. Kişinin hayatında kazanabileceği, edinebileceği şeylere engel olan hayatında zorluklar yaratan bir problemdir. Temel olarak bir maddeyi ya da bir davranışı istemediği, durdurmaya çalıştığı halde durduramaması ve bu konuda zarar görmesidir.
Bağımlılıkta Kişiye Özel Tedavi Nedir?
Ele aldığımız konu çok kapsamlı ele alınması gereken bir rahatsızlık olduğu için kişinin ihtiyaçları, durumu, istek ve arzuları çok önemlidir. Bu da kişiselleştirilmiş, bireyselleştirilmiş tedavi anlamına geliyor. Bunun için kişinin nerede zorlandığı, ne kullandığı, ne yaptığı bunların araştırılması ve ayrıntılı bir risk haritası çıkarılması gerekiyor. Tedavi hedefleri belirlerken kişinin katılımı, kişinin onaylaması çok önemlidir. Nasıl ki tedaviye başlangıç çok kişinin isteğine, motivasyonuna bağlıysa bundan sonraki dönemde de kişinin istediği gibi ve istediği sürede, istediği biçimde tedavi olmasını sağlamaya yönelik bazı girişimler. Çünkü bağımlılıkta ciddi bir kontrol edilemeyen istekle baş edilmeye çalışılıyor. Orada kişinin kendini rahat hissedebilmesi, alternatif baş etme mekanizmaları geliştirebilmesi için kendine uygun, kendi üzerine dikilmiş bir tedaviye ihtiyacı oluyor.
Kişi yatarak tedavi görmesi gerekiyorsa yataklı tedavi kurumuna yönlendirilmeli. Ama eğer ayaktan tedavi olabiliyorsa hayatın içinde kendiyle, kendi sorunlarıyla, kendi hedefleriyle uygun bir tedavi sürdürmelidir.
Bağımlılık Nasıl Gelişir?
Bağımlılık haz alma mekanizmamızdaki bir bozukluk sonucunda gelişiyor. Aslında hemen ve çok yoğun haz sağlayabilecek davranışlar veya maddeler bizim buradaki düzeneğimizin normal çalışmasını etkiliyor ve kalıcı hasarlar bırakıyor.
Biz neden haz alırız? Hayatımızda mutlu bir şey olur, çaba harcarız, bir şey ediniriz, bir hedefimiz vardır ona ulaşırız. Ama bunlar; uzun zaman, emek isteyen şeyler. Oysaki ortada bir bağımlılık yapıcı madde varsa doğrudan bu hazzı sağlayabiliriz. Bu kısa devreye vücudumuz hemen adapte olabilir. Biz bunu bir kez öğrendiğimizde bizim beynimizin çeşitli merkezleri bunu unutmaz. Biz bağımlılık yapıcı o maddeye maruz kaldıkça, tekrar tekrar kullandıkça böyle bir bağımlılık gelişir. Biz bir zorlukla karşılaştığımızda, bir rahatsızlık hissettiğimiz, özellikle kaygı yaşadığımızda aklımıza bu madde geliverir ve aşerme dediğimiz ani istekler doğabilir. Böylelikle de kontrol edilemeyen madde kullanımları ya da belli davranışları tekrar etme olur. Bizde buna genel olarak bağımlılık diyoruz.