Arı sokması insan hayatında genelde en az bir kez karşılaştığı kötü sürprizlerden biridir. Arı sokması geçici bir acı hissi olabildiği gibi hayati tehlike doğurabilecek bir durum da yaratabilir. Zira bazı insanların arı sokmasına karşı alerjisi vardır ve kişi bunu bilmediği için arı sokması sonunda hayatını kaybedebilir. Arı kuyruk uçlarındaki iğneler sayesinde insanları sokar ve kimi arılar iğnelerini deriden çıkaramayak orda bırakıp kendileri ölür. Kimi arılar ise iğnesini insana soktuktan sonra tekrar çıkarabilirler ve ölmeden iğnelerini defalarca kullanabilirler. Özellikle yaban arıları, bal arılarından daha tehlikeli olup, insanı soktuktan sonra iğnelerini kolayca çıkarabilen ve yaşamına devam edip başka insanları da sokabilen arılardır.
Arı sokması belirtileri
Arının sokması ile birlikte kişi arının soktuğu yerde ani ve şiddetli bir acı hisseder. Akabinde arı sokmasına muzdarip olan bölge şişer ve kızarmaya başlar. Ortalama 3 gün boyunca arının soktuğu yerde kaşıntı oluşur. Arı sokması sonucu oluşan bu şişkinlik, kızarıklık, kaşıntı genelde 3 gün sonra geçer. Nadir olarak gözlense de bazı durumlarda arı sokması belirtileri, etkileri 1 haftaya kadar sürebilir. Bu durumda kişi doktora gitmesi gerekir.
Bazı durumlarda kişi bir arı değil toplu arı sokmasına maruz kalabilir. Bu tür durumlarda eğer kişinin arı sokmasına karşı alerjisi yoksa toksik bir tablo meydana gelebilir. Bunun akabinde de baş ağrısı, mide bulantısı, halsizlik, kusma, yüksek ateş ve havale görülebilir. Böyle durumlar kişiyi ölüme kadar götürebilir. Zira bir kişinin arı sokması sonucu ölmesi için ya arı sokmasına karşı alerjisi olması gerekir ya da birden fazla arının saldırsına ugraması gerekir. Arı sokması alerjisi olmayan kişilerde 500 tane arının saldırısı toksik tablonun meydana gelmesi için yeterlidir ve kişinin ölümüne bile sebep olabilir. Bunun yanında kalp hastaları ve böbrek hastaları için de az sayıda arı saldırıları dahi ölüme neden olabilir. Zira şiddetli kaşıntı, deri döküntüsü, yüksek ateş, ödem, mide bulantısı, karın kaslarında görülen kramp, akciğer ödemi, yoğun terleme akabinde gelişen ölümler arı sokması akabinde gelişebilen ölümlerdir. Ayrıca özellikle yüz bölgesinde meydana gelen arı sokmaları tehlikedir. Zira ağız içi arı sokmalarında oluşan ödem asfeksiye sebep olur ve kısa sürede ölümle sonuçlanabilir.
Arı sokması belirtileri aslında kişiden kişiye değişmektedir. Alerjik belirtiler arasında kurdeşen, kızarıklık, ödem yer alırken, hayati tehlike belirtileri arasında nefes darlığı, kalp ritim bozukluğu, tansiyon düşüklüğü, öksürme, his kaybı, kramp, bulantı, kusma, baygınlık,ishal gibi belirtiler ortaya çıkar.
Arı sokması teşhisi:
Arı sokması şüphesi ile hastaneye gelen hastaya bal arısı ve yaban arısı zehrinde bulunan antejenler kullanılarak kan testleri ile deri testi yapılır. Testler sonucunda elde edilen bilgilere göre arı sokması için gereken tedavi yoluna başvurulur.
Arı sokması durumunda yapılacak ilk yardım:
Arı sokması halinde yapılması gereken ilk yardım adımları çoğu zaman hayat kurtarabilir. Bal arısı sokması durumunda bal arısı iğnesini kişinin derisinde bırakır ve kendini kurtarır. Ancak iğnesi yaşamayacak olan bir iki gün içinde kendiliğinden ölür. İğnesi insan derisinde kalan bal arısı daha hırçınlaşır ve tekrar kişiye saldırabilir ancak artık iğnesi olmadığı için tekrar sokma ihtimali yoktur. Eşek arısı sokması durumunda iğnesini insan derisinde bırakmayacağı için tekrar aynı kişiyi birkaç daha sokabilir. İşte özellikle bu eşek arısı sokmalarında hemen vakit kaybetmeden hastaneye götürülmelidir hasta.
Hasta arı sokması akabinde hastaneye gidilecek vakte kadar arının iğnesini dikkatlice çıkarmak faydalı olabilir. Ancak asla arının iğnesini tutup çekerek çıkarmamak gerekir. Dezenfekte edilmiş bir iğne ile dikkatlice iğne deriden çıkarılabilir. Ardından bölgeye sirke, buz sürülebilir. Arı soktuğu bölge su ve sabunla yıkanıp, tendürdiyot sürülebilir. Eğer arı ağız içini sokmuşsa hemen hastaya bir buz parçası emdirilir ve ağız tuzlu ile gargara yapıtılıp, ardından bir miktar tuzlu su ağır ağır hastaya yutturulur. Hemen akabinde baş yüksekte tutularak bir hastaneye götürülür. Arının soktuğu bölge asla ovuşturulmamalıdır bu zehrin hızla yayılmasına sebep olur.
Arı sokmalarına karşı alınabilecek önlemler:
Beyaz renkli, parlak kıyafetler giymeyin.
Çiçek kokusu olan parfümler kullanmayın.
Yemek kokusuna hızla gelen arılara karşı dışarıda yemek yerken veya yemek pişirirken dikkatli olun.
Asla bir arıyı kovanına yakın bir alanda öldürmeyin. Zira arının öldürülme esnasında çevreye yayacağı koku diğer arıları harekete geçirerek üzerinize toplu arı saldırısını gerçekleştirebilir.
Özellikle yaz aylarında limonata, kola gibi şekerli içeçekleri içerken mutlaka bardak yada şişe kontrol edilerek içilmelidir. Zira arılar bu şekerli içeceklere gelerek şişenin yada bardağın içine girebilir ve siz arıyı görmeden kola yada limonatayı içmeye çalışırken ağız içi veya dudaklarınızı sokarak size hayati tehlike yaşatabilir.
Arı sokması tedavisi
Arı sokmasının hemen akabinde hastaneye gittiğinizde hekimler gerekli testleri yaptıktan sonra uygun krem, losyon, ilça tedavisine sizi yönlendirerek gerekli tedavinizi uygulayacaklardır. Arı sokulan kişinin arı sokmasına karşı alerjisi var ise hastaneye ulaşır ulaşmaz hekimlere bu konuda bilgi vermeniz gerekir. Zira arı sokması alerjisi olan kişiler hayati tehlike altındadır ve hekimler buna göre en uygun ve en hızlı tedavi yolunu seçeceklerdir.
