Kişilerde kolesterol düzeyinin belirlenmesinde büyük oranda genetik faktörler rol oynamaktadır. Kolesterol karaciğerde yapılan bir maddedir. Aldığımız yağlardan, gıdalardan olduğu kadar karbonhidratlardan da kolesterol yapılabiliyor. Dolayısıyla karaciğerin kolesterol yapım hızına ve bir miktarda beslenme şeklinize bağlıdır.
Yaygın olarak bilinenin aksine beslenme şekliniz kolesterol düzeyinizi çok fazla etkilemez. Klasik bilgilere göre çok doğru beslenmekle kolesterolünüzü %15-20 civarında düşürebilirsiniz. Çok kaba tabirle çok ot yeseniz bile yüksek olan kolesterolünüzü %15-20 civarında aşağı çekebilirsiniz. Dolayısıyla iki faktör kolesterol düzeyini etkiliyor. Beslenme daha az olarak, genetik faktörler daha çok olarak. O yüzden de zaten kolesterol yüksekliğini tedavi etmek gerektiğinde ilaçlara başvuruyoruz. Burada dikkat etmek gereken nokta her kolesterol yüksekliğini tedavi etmek gerekmez. Hangi kolesterol yüksekliklerini tedavi etmek gerekeceğine doktorun karar vermesi lazım.
Yüksek kolesterolün tedavisi ana olarak ilaçtır. Ancak yüksek kolesterolün tedavi edilip edilmeyeceği konusuna önce karar vermek gerekir. Kolesterolü yüksek olan insanlarda üç tane senaryo vardır.
Hastanın kolesterolü yüksek olabilir ve hasta beraberinde majör bir kalp damar hadisesi yaşamıştır. Yani inme geçirmiştir felç veya kalp krizi geçirmiş, bypass olmuştur. Balon stent gibi büyük bir işleme tabi tutulmuştur. Kişi hastalanmıştır bir kere.
İkinci grup ise; daha damarlarında hiçbir hastalık olmayan sadece kalp damarlarında değil; beyin damarında, böbrek damarında, aort damarında, bacaklarında henüz damar sertliği hiç başlamamış olan bir grup vardır.
Üçüncü grup bu ikisinin arasında kalandır. Yani damar sertliği başlamıştır, kalp damar hastalığı başlamıştır veya beyin damarlarında, aort damarında, böbrek damarında hasar hastalık başlamıştır. Kişinin haberi yoktur.
Bunların hepsinde yaklaşım farklı olmalıdır. İlk grupta bir kere majör bir hadise yaşanmış olan grupta sekonder profilaksi dediğimiz bir koruma uygulanmaktadır. Burada kolesterol tedavisi çok önemlidir. Esas olarak bu gruba kolesterol ilaçlarını vermek gerekir. Ana olarak tedavi ilaçtır. Ama diyet ilaca %15-20 civarında kolesterolün düşmesine yardımcı olacaktır. Onun için diyette uygulanmalıdır beraberinde ki ilaç dozajı çok yüksek olmasın. Çünkü ilaçların belirli oranlarda yan etkileri olabiliyor ve bu doza bağlı olarak değişebiliyor. Bir ilaçtan 5 veya 10 mg vermekle 40 veya 80 mg vermek farkı etkiler doğuruyor. Onun için mümkün olduğu kadar düşük dozda ilaç verilmelidir. Tedavide de ilaçla birlikte mutlaka diyetinde uygulanmasını arzu ediyoruz. Buna birde belirli oranlarda egzersizi eklersek optimum kolesterol tedavisini sağlamış oluruz.
Burada en önemli şey kolesterol tedavisinin yapılıp yapılmayacağına yani kolesterolün düşürülüp, düşürülmeyeceğine karar verilmesidir. Bunun için hastanın bir hastalık geçirmiş olması gerekmektedir. Hiçbir hastalık geçirmemiş ve henüz damarlarında damar sertliği başlamamış bir kolesterol yüksekliğini tedavi etmek gerekmeyebilir.
