Şişmanlık ve obezite sıklığı giderek artan bir sağlık problemidir. Obeziteyi, şişmanlığı kişinin genel vücut durumunun saptanması için çeşitli yöntemler kullanıyoruz. Bunlardan en pratik kullanılanı beden kitle indeksi hesaplama formülüdür. Bu formül şöyledir: Bireyin boyu ve kilosuna dayalıdır. Kilonuzu kilogram olarak alıyoruz. Boyunuzu ise metre cinsinden alıyoruz. Boyunuzun metre cinsinden karesi kilonuza bölündüğü zaman çıkan değer bize sizin vücut kompozisyonunuz hakkında fikir vermiş oluyor.
Bir örnek verecek olursak 1.60 boyunda, 60-61 kilo civarında bir birey ele alalım. 1.60’ın karesini ele aldığımız zaman bunun 2.56 olduğunu görüyoruz. Kilosunu da 61 gibi düşünürsek eğer 61/2.56 çıkan sonuç 23.8 civarında olacak. Bu değer beden kitle indeksimiz demek. Bunu yorumlarken; eğer bu çıkan sonuç 18’in altındaysa zayıf demek. 18-25 arasında ise normal kilolu demek. 25 ve 30 arası fazla kilolu demek. 30-40 arası obez sınıfına giriyor. 40’ın üstüne de morbid obez olarak adlandırıyoruz.
Yaşımız ilerledikçe ideal beden kitle indeksi değeri biraz daha yükselmektedir. Vücudun dinlenme halindeki yani hiçbir aktivite yapmıyorken harcadığı metabolizma hızı yaş ile birlikte düşüyor. Bununla birlikte hormonal değişiklikler de kişinin aynı şekilde beslenmesine ve fiziksel aktivitesine devam etse bile kilo almasına neden oluyor. Bu nedenle yaşın ilerlemesiyle birlikte beden kitle indeksi aralığını da birazcık arttırmış oluyoruz. Örnek verecek olursak 25-35 yaş aralığında normal kilolular için beden kitle indeksini 20-25 aralığı olarak belirlerken 65 yaş ve üzeri için bunu 24 ve 29 aralığı olarak belirleyebiliriz. Burada dikkat etmemiz gereken kilo almamızın makul ölçülerde olması ve almamız gerekenin üzerine çıkmamamız.
Günlük kalori ihtiyacı bireylere göre değişkenlik göstermektedir. Metabolizma hızı, yaş, cinsiyet, genetik faktörler genel sağlık durumu gibi faktörlerden etkilenir. Ortalama olarak kadınlar için günlük enerji ihtiyacının 1400-1600 kalori civarında belirlerken erkekler için bu değer 2000-2200 kalori civarında olmaktadır. Ancak bunlar kişinin kendi özelliklerine ve özelliklede fiziksel aktivitesine göre artabilir veya azalabilir. Tek dikkat ettiğimiz şey kişinin ortalama olarak metabolizma hızını hesaplamak ve günlük aldığı enerjiyi bu metabolizma hızının altına düşürmemektir.
