Böbrek yetmezliği böbreklerin çalışmamasıyla karakterize bir durumdur. Böbreğin fonksiyonlarını düşünecek olursak zehirli maddeleri atamaz, vücutta birikir. Bunlarla ilişkili olarak iştah kaybı, aşırı halsizlik, yorgunluk, bulantı gibi şikâyetler olabilir. Vücutta idrara çıkamadığı için su toplayabilir. Ödem denilen şişkinlikler oluşabilir. Böbreğin ikinci önemli fonksiyonu olan kemik iliğini uyaran kan yapımıyla ilgili olan fonksiyonu kaybolduğu için ciddi bir kansızlıkla hastalar doktora başvurabilirler. Bazen tek başına kansızlık araştırılırken böbrek yetmezliği ortaya çıkabiliyor. Böbrek yetmezliğinin ileri aşamalarında kemik metabolizması kalsiyum fosfor dengesizliği, D vitamini yetersizliğiyle ilişkili olarak yaygın kemik ağrıları olabilir. Bunların hepsi çok önemlidir. Ama en önemli bulgular vücutta şişlikler, aşırı halsizlik, ürenin ciltte birikmesine bağlı olarak kaşıntı, çok ciddi bulantı kusmalar ve kilo kaybı gibi şikayetlerle böbrek yetmezliği hastaları genelde doktora başvuruyorlar.
Böbrek yetmezliğiyle bir hasta başvurduğu zaman onda böbrek yetmezliği olduğunu düşünüyorsak neyin yol açtığını bilmemiz gerekiyor. Diyabete bağlı bir böbrek yetmezliği varsa, böbrek yetmezliğinin evresine göre hafif mi, orta mı, ağır mı bunun derecesinin iyi yapılması gerekiyor. Nedene yönelik tedavi yapıp hangi evredeyse örneğin son dönem böbrek yetmezliği, diyaliz ve böbrek nakli evresinde değilse henüz böbrek koruyucu tedaviler yapılabilir. Bunlar diyet, gerekli sıvı tedavisi, böbreğin kanlanmasını arttırıcı ilaç tedavileri verilebilir. Kan basıncını, kan şekerini kontrol eden, kan yapımı destekleyen ilaçlar verilebilir. Bazı kişilerde bu tedavi yeterli olabilir. Ömürleri boyunca diyalize girmeleri ve böbrek nakli olmaları gerekmeyebilir. Ne kadar erken nefroloji hekimine başvururlarsa o kadar çok kontrol edilebilme olasılığı vardır. Ama bazı böbrek hastalıkları var ki glomerülonefrit dediğimiz daha çok genç hastalarda görülen böbreğin kendi vücudunu yabancı gibi algılamasıyla ilişkili.
Bazen virüslerin de tetikleyebileceği mikrobiyolojik kökenli de olabilen ama daha çok romatizmal bir hastalık gibi böbreğin kendi dokusunu harap etmesiyle giden hastalıklar. Bunların bir bölümü de ince bir böbrek biyopsisiyle tanı konulup tedavi edilebilir. Ama bazıları ilerleyebilir. Böbrek yetmezliği giderek ilerliyorsa, üre ve zehirli maddeler vücutta giderek hayatı tehdit eden düzeylere ulaşıyorsa ve bu kaçınılmazsa gecikmeden kişinin böbrek nakli açısından şansı var mı diye bakılmalıdır. Çünkü diyaliz aşamasına gelmiş ama hiç diyalize girmeden böbrek nakli yapılmış hastalardaki sağ kalım çok daha iyi oluyor. Bazı insanların böbrek vericisi olmayabilir. Böbrek nakli için durumları uygun olmayabilir. O zamanda hemodiyaliz veya periton diyalizi denilen seçenekler için kişilerin üre komasına girmeden daha iyi durumdayken hazırlanması gerekiyor.
